Voor familiebanden kunnen een aantal argumenten aangevoerd worden :
in de familiewapens van zowel Brussel als Nederland treffen we de waterlelie als gemeenschappelijk symbool aan.
de eerste namen die we in Venlo tegenkomen (Hendrik, Peeter en Jacob) zijn dezelfde als die we bij de Meerte-familie aantreffen voordat ze uit de omgeving van Brussel verdwijnen.
het gegeven dat we bij Jacob Merz een zegelwapen aantreffen rond 1466 wijst op een zekere vooraanstaande positie.
de familie Meerte leverde schepenen aan de stad Brussel. Ook de Meerts-familie leverde schepenen. Theiss im Leimkamp (Meerts) was schepen van Tegelen van 1608 tot 1620. Heindrich Meertz was schepen van Belfeld van 1610 tot 1635. In Weert was Peeter Meerts (buiten-)burgemeester in 1599 en 1600, Mathys Meerts werd hier gevonden als (binnen-)burgemeester van 1620 tot 1636. (in Weert wordt zowel de term borgemeester als burgemeester gebruikt)
de letter "e" als laatste letter van de naam vinden we nog bij Jacob in Venlo terug als zijn naam wordt genoemd als "Metze". Van Mathijs Meerts (Meers, Merts) burgemeester van Weert werd een handtekening gevonden waarbij hij de letter "s" schrijft als een "e". Verwarring met de naam Meerte is snel gemaakt.
In 1369 wordt de naam Meerts (Mertz,Merz) nog niet gevonden in Venlo. De familie zal zich waarschijnlijk tussen 1369 en 1466 in Venlo gevestigd hebben.
Zou een reden van het vertrek uit Brussel onder andere kunnen
zijn de teloorgang van de lakenindustrie in Brussel?
Bekend is dat Venlo een bloeiende lakenhandel heeft gekend.
In Brussel hebben veel patriciërs hun welstand verworven in de lakenindustrie.
In Weert kennen we een werkmeester Merts van het Wollenambacht (Weert
inv.3193 rekeningenboek 1596).
Het is echter nog te vroeg om hier een definitieve uitspraak over doen.
In de wapens van de familie Meerte in België en de familie Meerts in Nederland kennen de lelie als gemeenschappelijk symbool. De heraldische lelie, fleures-de-lis, wordt zo afwijkend van de natuurlijke bloem afgebeeld dat het wordt betwijfeld of er wel sprake is van stilering van de lelie en niet eerder van de iris. De lelie als symbool van de Heilige Maagd was het voornaamste embleem van de koningen van Frankrijk. Vermoedelijk was Lodewijk VII (1137-1180) de eerste koning die de lelie als wapenfiguur koos. Het gebruik van drie lelies sinds de 14de eeuw had oorspronkelijk geen speciale betekenis. Het was alleen een geschikt aantal dat op het schild paste en ook op afstand juist van proporties was. Eind 14de eeuw werd het aantal van drie lelies in verband gebracht met de Heilige Drieëenheid.
De eerste namen die we in Venlo tegenkomen zijn Hendrik, Peeter
en Jacob. Deze namen vinden we ook bij de Meerte-familie.
De naam Jacob vinden we voor het eerst als
zoon van Jan Meerte (overleden
na 1441). De naam van de moeder is niet bekend. Deze
Jacob werd rond 1400 geboren. Eventuele nazaten van Jacob worden niet
meer gevonden in de omgeving van Brussel. Toch lijkt het niet waarschijnlijk
dat deze Jacob dezelfde is als de Jacob die we in
Venlo tegenkomen. In deze familie komt geen Peeter voor en in de twee voorafgaande
generaties wordt geen Hendrik genoemd. Deze Jacob heeft als broers en zussen:
Willem, Gielis, Cornelis, Cathelijne, Lysbeth en Jan.
Bij de eerste generaties in Venlo komen we deze namen niet tegen.
De andere Jacob die we rond Brussel tegenkomen is een zoon van Lonijs
Meerte en Cathelijne Crokaert. Deze Jacob werd geboren
na 1437 en kreeg een zoon Peeter (geboren rond 1460). Gezien de leeftijd
kunnen zij niet dezelfde zijn als de Jacob en Peeter in Venlo. Jacob
had als broers Jan, Willem en Arend en als zus Lysbeth.
Jacob bleef in de omgeving van Brussel wonen. De naam Hendrik komen we al
twee voorafgaande generaties niet meer tegen bij deze Jacob. Ook deze
Jacob valt derhalve af als stamvader. Een andere Jacob
wordt in de Meerte-familie niet meer gevonden in debetreffende periode.
De zojuist genoemde Peeter (geboren rond 1460) past vanwege zijn leeftijd niet
bij de gegevens zoals ze werden gevonden in Venlo.
De enig andere Peeter die we bij de Meerte-familie aantreffen is de zoon
van Jan Meerte (geboren
rond 1380) en Cathelijne van der Doort. Deze Peeter
is geboren rond 1405. Veel namen uit deze familie
komen we bij de eerste generaties in Venlo tegen zoals Hendrik (broer) en Jan
(vader, als Johannes), Maria (zus), Joanne (zus),
Geertruijd (zus, komt als Gerard in de mannelijke vorm in Venlo
terug), Cathalijne (zus, wellicht later verbasterd tot Aeletgen). Overige
zussen zijn Margriet, Lysbeth en
Isabeel.
Deze familie tak lijkt te verdwijnen uit de omgeving van Brussel. Een Jacob
vinden we echter niet bij deze familie in België.
De naam Jacob doet zijn intrede pas rond 1400. Mogelijk is de Jacob die in 1466
in Venlo wordt genoemd een zoon van Peeter. Het
definitieve bewijs voor de bovenstaande stelling moet echter nog geleverd worden.
Tekst: Stef Vossen, aangepast door Leo Meerts