1369
|
Schatcedule Venlo (schatting van de Landen van Gelre) | |
De naam Meerts, Mertz of Merz wordt nog niet gevonden. | ||
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuu, inv.nr.560 supplement) | ||
1466 | Jacob Metzen wordt als medebezegelaar genoemd van een charter waarbij Katheryn | |
en Lysbeth Pechters verklaren aan het klooster Maria Weide te hebben verkocht | ||
een grondrente van 3 Vlaamse gulden ten laste van een beemd gelegen bij de Wijlrebroick. | ||
(17 januari 1466) | ||
(bron: Rijksarchief Limburg, Klooster Maria Weide, nr.14.D063, reg.nr.239) | ||
en bij een charter waarbij de zussen Damen met klooster Maria Weide een huis hebben | ||
geruild aan de Nyerstraat (10 oktober 1466) | ||
(bron: Rijksarchief Limburg, Klooster Maria Weide, nr.14.D063, reg.nr.241) | ||
Jacob Metzen komen we in 1472 en 1473 tegen als Jacob Metze, Jacob Medts | ||
en Jacob Metz. Wellicht is dit tot nu toe de oudst bekende Meerts (Mertz) die we | ||
in Venlo tegenkomen. | ||
1472 | Akte van verdeling tussen Johan van Polle en Marie van Polle enerzijds en | |
hun zussen Mechteld en Agnes van Polle, conventzusters van het klooster | ||
Maria Weide anderzijds, van de nalatenschap van hun ouders (Johan van Polle | ||
en Margriet van Wijlre) waarbij het klooster Maria Weide de Hof (Hof ingen Haege | ||
ook wel Hagerhof of Huis op Wijlre genoemd) verwerft. | ||
(bron: Rijksarchief Limburg, Klooster Maria Weide, nr.14.D063, inv.nr.226 | ||
,zie ook reg.nr.251 en reg.nr.252) | ||
Jacob Metze is aanwezig bij de overdracht van de hof aan het klooster Maria Weide | ||
en is een van de medebezegelaars. | ||
1473 | Jacob Merz (Medtz) is aanwezig bij de verdeling van de nalatenschap van Gerit en | |
Mary Verwers tussen hun kinderen. Soete en Geertruydt verwerven onder andere | ||
een beemd te Wylre. | ||
Bezegelaars: Jacob Metz, Johan van Barle, Jacop van Stalbergen, het klooster Maria | ||
Weide, Arnt Vincke en Peter Wuest. | ||
(bron: Rijksarchief Limburg, Klooster Maria Weide, nr.14.D063, inv.nr.351 | ||
en reg.nr.258) | ||
De hertogen van Bourgondië proberen met geweld Gelre in hun macht te krijgen. | ||
Dit speelde zich af in de periode van 1473 tot 1543. | ||
1474 | Peter Merz wonend aan de Alten Markt in Venlo | |
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur ,inv.nr.560) | ||
Karel de Stoute slaat zijn legerkamp op in Tegelen bij de belegering van Venlo. | ||
Picardiërs (soldaten uit de Franse landstreek Picardië) in dienst van Karel de Stoute | ||
brengen Tegelen een schade toe van f 2.372. | ||
Kasteel Holtmeulen in Tegelen werd "leeggedragen" | ||
De Picardiërs werden in Venlo gelegerd. | ||
1475 | Peter Mertz wonend aan de Alten Markt | |
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur ,inv.nr.560) | ||
Jacob Merz wonende in Venlo en betaalt er belasting. | ||
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur ,inv.nr.560) | ||
Mertz (zonder voornaam) "Buten woenachtig" (woonachtig buiten | ||
de stadsmuren). | ||
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur ,inv.nr.560) | ||
Venlo kent ongeveer 3500 inwoners. | ||
1476 | Peter Merz wonend aan de Alten Markt | |
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur ,inv.nr.560) | ||
Jacob Merts wonend aan de Lomstraat | ||
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur ,inv.nr.560) | ||
1480 | De Engelsen belegeren Venlo, zij vestigden zich om en in het huis Wylre. | |
Bij het opbreken steken zij het huis en de twee hofsteden met de molen in brand. | ||
Het houtgewas werd afgekapt en het koren weggevoerd. | ||
1487 | Venlo was lid van de Duitse Hanze, een machtig verbond van handelssteden. | |
Hoewel Venlo slechts een bescheiden rol speelde in dit stedenverbond kende het | ||
een omvangrijke handel. Het handelsgebied van Venlo strekte zich uit van een | ||
deel van Holland (zout en vis), het prinsdom Luik (hout, steenkool, ijzer en staal) | ||
en het Rijnland (wijn). Schippers die handel dreven tussen het Midden-Maasgebied | ||
(Maastricht, Luik, Namen en Dinant) en Holland (Dordrecht) waren gedwongen | ||
om in Venlo hun handelswaar over te laden in kleinere schepen met minder diepgang. | ||
1511 | De Bourgondische troepenmacht van Margaretha van Oostenrijk sloeg het | |
beleg voor Venlo. Tot drie maal toe zetten zij massaal de aanval in. | ||
Even zo vaak werden zij teruggeslagen door de Gelderse soldaten en de Venlose | ||
burgers. Venlo hield stand. | ||
1518 | Dierick Mertz wordt geboren op de Hof ingen Haage (zie schepenbrief anno 1571) | |
1533 | Sieger Meerts wonend aan het Schickzell | |
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur ,inv.nr.560) | ||
1535 | Henrich Meerts wonende Jaermert straat | |
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur ,inv.nr.560) | ||
Volgens het Historisch Vademecum was de Jaarmarktstraat gelegen in de omgeving van | ||
de latere Klaasstraat. | ||
1543 | Venlo en Tegelen hebben enorm te lijden onder de Gelderse Successieoorlog. | |
Keizer Karel V trekt op tegen de opstandige hertog Willem van Gulik. | ||
Brabantse troepen verenigden zich met de troepen van de keizer. | ||
Keizer Karel de Vijfde (keizer van het Duitse rijk, koning van Spanje, aartshertog van | ||
Oostenrijk en hertog van Bourgondië) slaat, op 2 september, zijn kamp op in Tegelen. | ||
Met een leger van 40.000 man wordt Venlo belegerd. | ||
Hertog Willem II van Gelre zag na enkele dagen dat de overmacht te groot was, | ||
gaf zich over en stond het hertogdom Gelre af (verdrag van Venlo). | ||
1557 | Peter Damen verklaart voor de schepenbank Blerick dat de halfpachter van het hof | |
te Wylre plaggen heeft gemaaid in het broek genaamd Haste Vaas. | ||
Als halfner worden genoemd Diryck en Gort (Gerard), een achternaam wordt niet | ||
niet genoemd. | ||
(bron: Rijksarchief Limburg, Klooster Maria Weide, nr.14.D063, inv.nr.241) | ||
1560 | Gerit to Wilre (Gerard Meerts op Wylre) | |
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur ,inv.nr.560) | ||
1563 | De godsdienstonverschillige Frans van Holtmeulen stelt in Tegelen de ketterse pastoor | |
Johannes Backhuis aan om zijn toekomstige (derde) protestantse vrouw Johanna van | ||
Harff gunstig te stemmen. | ||
Zowel op de Holtmeulen als in de Tegelse kerk werd de nieuwe leer gepreekt voor het | ||
merendeel voor Venlose toehoorders, geschat op 100 tot 150 mannen en vrouwen. | ||
Venlo kent ruim 250 protestanten. | ||
1566 | Bij de Wylrehof houdt predikant "van gen Horstgen" in augustus omringt door | |
"gewapende scharen volks" een hagepreek. | ||
(bron : Archief Venlo, Uyttenbroeck deel 1, blz.72) | ||
De predikant Panhuysen trekt met een groep aanhangers op van Tegelen naar Venlo | ||
en ontketent er een beeldenstorm. | ||
Op 10 augustus 1566 dringt een woeste menigte het klooster Trans-Cedron binnen, | ||
gevolgd door de St.Martinuskerk en richt er grote schade aan. | ||
1567 | De tachtigjarige oorlog doet zich gelden rond Venlo. De Spaanse troepen van de hertog | |
van Alva trekken ten strijde tegen de troepen van Willem van Oranje. Het leger van | ||
Willem van Oranje bestond uit vluchtelingen die hun tijdelijke woonplaats in het | ||
hertogdom Gulik en omgeving hadden gevonden. In augustus en september deden | ||
Spaanse zwarte ruiters een inval in Tegelen, Kaldenkirchen en Obel, waar zij angst- | ||
wekkend huishielden | ||
1568 | Geschiedkundig begin van de tachtigjarige oorlog. | |
1571 | Hendrik van Stalbergen, gerichtsbode verkoopt aan Dirk Mertz een huis gelegen | |
op de Steenstraat, naast het huis van Gort van Loen. (13 febr.1571) | ||
Zegels van Casp. van Stalbergen, r.- Joh.ingen Huys en Joh. van Greeveraed, schep. | ||
Het charter is gericht aan Dirk Mertz en Jacob Mertz. | ||
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur 1272-1795, H.Lebesque, nr.279) | ||
De Steenstraat was een van de voornamere straten in Venlo. Hier woonden diegenen | ||
die zich de luxe van een stenen huis konden permiteren. | ||
De hier genoemde Gort van Loen is wellicht de Gerat van Loen die samen met drie | ||
stadsgenoten de akte van toetreding van Venlo tot de Unie van Utrecht ondertekende | ||
in het jaar 1579. | ||
1571 | Dierick Mertz en Lemme Bruaell leggen voor de schepenen van Venlo verklaringen af | |
omtrent ontginningen aan het Wijtbos (12 aug.1571). | ||
Dierick Mertz verklaart nooit gezegd te hebben dat de "halffluyde" van Wylre Hof | ||
bij de Gemen Hoeve hout hebben gekapt bij het Wijtbos verder dan der "holden" toe | ||
en dat de andere zijde van de "holden" (bos) altijd bij de Convents Hoeve in den Haege | ||
(= Hagerhof) heeft gehoord. Dierick Mertz (naar hij verklaart 53 jaren oud) weet dit | ||
omdat hij op de Hoeve ingen Haege (Hagerhof) is geboren en daarop voor de helft | ||
halffman is geweest. | ||
(bron: Rijksarchief Limburg, Klooster Maria Weide, Venlo,nr. 14.D063, nr.245) | ||
1574 | Buiten de burgt van Venlo wonend: | |
Gerard Merts ........... | ||
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur ,inv.nr.560) | ||
1576 | Dierick Merts wonend aan de Steenstraat | |
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur ,inv.nr.560) | ||
1576 | Gerardt Merts op Weiler hoff | |
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur ,inv.nr.560) | ||
1577 | Pachtvoorwaarden voor de Haegerhof "Huis op Wylre" worden opgesteld. | |
(bron: archief klooster Maria Weide nr.591 rijksarchief Limburg) | ||
1579 | In Venlo komt een hervormingsgezinde (protestantsgezinde) stadsregering aan het | |
bestuur. Venlo sluit zich als enige plaats in het huidige Limburg aan bij de Unie van | ||
Utrecht en kiest daardoor openlijk partij voor de opstandige Nederlandse protestantse | ||
gewesten. De Hervorming wordt met geweld in Venlo ingevoerd. Katholieke godsdienst- | ||
uitoefeningen worden verboden. | ||
1580 | Jacob Mertz wordt in de schatboeken genoemd met als vermelding; | |
"Servies cum solvat op dy perperstraat" | ||
Dit betekent dat "servies" werd betaald op de Peperstraat. | ||
Wat servies betekent is nog niet bekend. We komen deze schat vooral tegen | ||
in samenhang met militaire zaken "logies en servies". | ||
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur ,inv.nr.560) | ||
1580 | Henryck Mertz wordt in de schatboeken genoemd met als vermelding: | |
"Servies an dy stat" | ||
Henryk Mertz woont in de Nyestraat (Nieuwstraat) | ||
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur ,inv.nr.560) | ||
1586 | De (katholieke) hertog van Parma, landvoogd van de koning van Spanje, verschijnt met | |
een leger van 40.000 soldaten voor de poorten van Venlo. Na overgave wordt de stad | ||
gedwongen tot gehoorzaamheid aan koning Philips II (Spaans gezag) en aan de Kerk van | ||
Rome. | ||
1593 | Gerardt Mertz, halfner tot wylre, vor synre baent dar nest gelegen, | |
vuytgenamen 2 morgen xviij roey. | ||
Mit Gerardt Mertz erffgenamen gerechnet ind beloepen die 19 jaer, | ||
dat jaer 93 ingerechnet, in als V gulden, 1 stuiver, 3 ort. | ||
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur ,verkochte goederen, inv.nr.717 | ||
Aantekening van grondcijnzen van de stad uitgegeven nieuwe erven - en | ||
achterstallen van dien ) | ||
betekenis: | ||
Gerardt Mertz, halfner (pachter voor de helft van de opbrengt) op Wylre, is | ||
voor zijn baent (stuk grond) daarnaast gelegen verschuldigd 2 morgen en 18 roeden | ||
Met Gerardt Mertz's erfgenamen gerekend over 19 jaren, het jaar 1593 | ||
meegerekend, 5 gulden, 1 stuiver, 3 ort. | ||
1596 | Grensgeschil tussen Venlo en Tegelen (Limietscheiding). | |
1597 | Gordt ingen Huys en Methgen, echtgenote, verkoopen aan echtelieden Jacob | |
Mertz en Marie, een huis gelegen op de Steenstraat. (17 jan. 1597) | ||
Zegels van Joh.van Beringen, r.-Ger.van den Camp en Joh.ingen Huys, schep. | ||
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur 1272-1795, H.Lebesque, nr.292) | ||
Prins Maurits (opvolger van de in 1584 vermoorde Willem van Oranje) doet een | ||
poging Venlo in te nemen. Zijn poging mislukt. | ||
1599 | Gerard van Tegelen vermaant de pachters van Wylre en Hulshorst aan hem, | |
als rechtmatig heer, de verschuldigde erfcijnzen te betalen. | ||
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur ,inv.nr.1945) | ||
1600 | Leymskamp , wordt verkocht door de erven Van Stalbergen | |
(bron: boek H.H. Uyttenbroek 1914 "Bijdrage tot de geschiedenis van Venlo" | ||
pag. 7 geeft als bron "schepenbrief") | ||
De opgegeven orginele bron werd nog niet in het archief van Venlo gevonden. | ||
Mogelijk gaat het hier om het stamhuis van de familie Meerts. | ||
1606 | Maria Merts geboren te Venlo (bron: internet genealogie Leo Meerts) | |
Prins Maurits doet een hernieuwde poging om Venlo in te nemen. Wederom zal zijn | ||
poging mislukken. | ||
1617 | Derrijck Merts, burger van Nijmegen 19/11/1617, gratis, afkomstig van Venlo | |
koekebakker, om godsdienst uitgeweken (gereformeerd ?) moet wacht houden | ||
en meesters van gilden overeenstemming bereiken, eerder besluit 17/9/1617 | ||
(raadssignaten), grootburg 31/3/1629. | ||
1635 | Girrit Mierts, burger van Nijmegen 8/4/1635 (waarschijnlijk ondertrouw 18/1/1635) | |
13-10-..... afkomstig van Venlo, kramer | ||
1641 | Gerard Schoenmeker draagt de rente over aan echtgenoten Lenard Merts en | |
Aleitgen van Bueren. Afgelost 1702. (14 juni 1641) | ||
Zegel van C.Romer,r.- H.van Darth en Hendr.ingen Huys, schep. | ||
(bron: Venlo inventaris arch.stadsbestuur 1272-1795, H.Lebesque, nr.772) | ||
Tekst: Stef Vossen.